Institute record of Agentschap Onroerend Erfgoed

Information

Type

Organization

Name

Agentschap Onroerend Erfgoed

Name

Flanders Heritage Agency@en

Address

Herman Teirlinckgebouw, Havenlaan 88, bus 5, 1000 Brussel, Belgium

Contact numbers

Telephone

+32-(0)2-553 16 50

Email

info@onroerenderfgoed.be

Location

latitude

50.8592630

longitude

4.3571100

Description @en

The Flanders Heritage Agency deals with built, archaeological and landscape heritage but also with heraldic heritage and the historical fleet. The agency realises inventories, studies and protects valuable buildings, landscapes, archaeological sites and sailing heritage. The agency also supports the immovable heritage management and performs research that supports policy and management. From 2003 onwards, there were a variable number of researchers active within the Flanders Heritage Agency and its predecessors who perform policy-oriented research on topics related to maritime and/or underwater heritage. In the present structure marine researchers are spread over different units of the agency and have different responsabilities. The marine or maritime research expertise within the agency is related to the following topics:

• late medieval fishing settlements in the southern North Sea coastal areas;
• medieval cogs of Doel;
• maritime conservation: this topic gradually became more important since the start of the project 'De Kogge' (2009-2014);
• medieval origin and development of commercial fisheries in the North Sea, the Baltic Sea and the North Atlantic Ocean. This includes combining data from European archaeological research on fish remains from the period 600-1600 AD;
• archaeological heritage in the Belgian part of the North Sea and the adjacent intertidal zone (developing inventories of old findings, research on new findings). This topic aims at achieving three scientific goals: (i) development of a reliable research methodology (using geophysical and remote sensing techniques); (ii) developing proposals for a transparent and sustainable management policy and for the further development and implementation of a legal framework for underwater heritage and (iii) practical guidance for actors at sea and an increase of the support for underwater heritage;
• support for the conservation policy of the historical fleet (inventories, documentation and history of ships and shipyards);
• legal aspects related to Underwater Cultural Heritage in the North Sea;
• archaeological Heritage present in rivers.

The challenge faced by the marine researchers is to create awareness among policy makers and maritime actors of the importance of marine heritage and to obtain the necessary resources to study and conserve this highly-vulnerable maritime heritage when appropriate. Key events of the maritime group are the cooperation agreement (5 October 2004) between the federal government and the Flemish Region concerning maritime heritage, the realisation of the TV documentary 'Vergaan in de Noordzee' (Canvas; 2004), the realisation in 2006 of an online accessible database on maritime archaeology (www.maritieme-archeologie.be), the multidisciplinary study-project 'De Kogge' in the period 2009-2014, the approval and realisation of the IWT/SBO-project 'Archaeological heritage in the North Sea' (2013-2016), the ratification by Belgium of the UNESCO-Convention for the protection of underwater cultural heritage in 2013 and advice for the Belgian laws (2014, 2021) on protecting underwater cultural heritage, and the conservation and exhibtion traject of the Cog of Doel. In October 2025 Flanders Heritage Agency organises IKUWA 8 in Ostend in close collaboration with many partners. There is also a close collaboration with both national and international institutes and participation in various international research projects. Flanders Heritage Agency is a member of ICUCH (the International Scientific Committee on Underwater Cultural Heritage) and of the Scientific and Technical Advisory Board of the UNESCO Convention of 2001 for the protection of Underwater Culural Heritage (UCH).

Description @nl

Het agentschap Onroerend Erfgoed richt zich op bouwkundig, archeologisch en landschappelijk erfgoed maar ook op heraldisch en varend erfgoed. Het agentschap inventariseert, onderzoekt en beschermt waardevolle gebouwen, landschappen, archeologische sites en varend erfgoed. Verder ondersteunt het agentschap eveneens het onroerend erfgoedbeheer en voert onderzoek uit in functie van beleid en beheer. Sinds 2003 verdiepen een wisselend aantal onderzoekers bij het agentschap en zijn voorgangers zich in beleidsgericht onderzoek naar maritiem en/of onderwatererfgoed. In de huidige structuur zijn de mariene onderzoekers verspreid over verschillende afdelingen binnen het agentschap. Het marien en maritiem onderzoek binnen het agentschap richt zich op volgende onderwerpen:

• laat-middeleeuwse vissersnederzettingen in de kustgebieden van de zuidelijke Noordzee;
• middeleeuwse koggen van Doel;
• maritieme conservatie: hierop werd actiever ingezet sinds de start van het project 'De Kogge' (2009-2014);
• middeleeuwse oorsprong en ontwikkeling van de commerciële zeevisserij in de Noordzee, de Baltische Zee en de Noord-Atlantische Oceaan, waarbij gegevens worden samengebracht uit het Europees archeologisch onderzoek van visresten uit de periode van 600 tot 1600;
• archeologisch erfgoed in het Belgische deel van de Noordzee en de aanpalende intertidale zone (inventarisatie oude vondsten, onderzoek op nieuwe vondsten). Deze onderzoekslijn beoogt drie wetenschappelijke doelstellingen: (i) het ontwikkelen van een betrouwbare onderzoeksmethodologie (geofysische en remote sensing technieken), (ii) de uitwerking van voorstellen voor een transparant en duurzaam beheerbeleid en voor de verdere ontwikkeling en uitvoering van een wettelijk kader voor onderwatererfgoed en (iii) de praktische begeleiding van de actoren op zee met inbegrip van het vergroten van het draagvlak voor onderwatererfgoed;
• varend erfgoed: inventarisatie varend erfgoed, documentatie en geschiedenis van schepen en scheepswerven ter ondersteuning van het beschermingsbeleid;
• juridische aspecten van het cultureel erfgoed onder water in de Noordzee;
• archeologisch erfgoed aanwezig in rivieren.

De uitdaging voor de maritieme onderzoekers bestaat erin beleidsmakers en maritieme actoren bewust te maken van het belang van het maritieme erfgoed en de nodige middelen te verkrijgen om dit zeer kwetsbare maritieme erfgoed te bestuderen en te conserveren wanneer dat nodig is. Sleutelmomenten van de maritieme groep vormen onder meer het samenwerkingsakkoord van 5 oktober 2004 tussen de federale overheid en het Vlaamse Gewest met betrekking tot maritiem erfgoed, de realisatie van een documentaire 'Vergaan in de Noordzee' (Canvas, 2004), de realisatie in 2006 van een online toegankelijke databank over maritieme archeologie (www.maritieme-archeologie.be), de start van het multidisciplinaire onderzoeksproject 'De Kogge' (2009-2014), de uitvoering van het IWT/SBO-project 'Archeologisch Erfgoed in de Noordzee' (2013-2016), de ratificatie van de UNESCO-conventie voor de bescherming van het onderwater erfgoed in 2013 door België en het leveren van advies voor de nieuwe Belgische wetten ter bescherming van cultureel erfgoed onder water (2014, 2021), en het conserverings- en expositietraject van de Kogge van Doel. In oktober 2025 organiseert het agentschap Onroerende Erfgoed IKUWA 8 in Oostende in nauwe samenwerking met vele partners. Er is ook een nauwe samenwerking met zowel nationale als internationale instituten en deelname aan diverse internationale onderzoeksprojecten. Het agentschap Onroerend Erfgoed is lid van ICUCH (het International Scientific Committee on Underwater Cultural Heritage) en van de Wetenschappelijke en Technische Adviesraad van de UNESCO Conventie van 2001 voor de bescherming van het Onderwater Cultureel Erfgoed (UCH)..