Het thema: ecologie en beheer van zoet-zout overgangsgebieden in Nederland: een inleiding
Heip, C.H.R. (2001). Het thema: ecologie en beheer van zoet-zout overgangsgebieden in Nederland: een inleiding, in: Noordzeedagen 2001. pp. 2 In: (2001). Noordzeedagen 2001. Nederlands Instituut voor Oecologisch Onderzoek: Yerseke. [26] pp., more |
| Abstract | Het Directeuren Overleg Noordzee-Waddenzee-Delta is voortgekomen uit BEON (Beleidsgericht Ecologisch Onderzoek Noordzee) en is sinds een aantal jaren veranderd in een informeel overlegorgaan tussen de belangrijkste instituten die zich in Nederland met fundamenteel en toegepast ecologisch onderzoek bezig houden. De nu jaarlijkse terugkomende Noordzeedagen bieden een uitstekende gelegenheid aan onderzoekers en beleidsmedewerkers om elkaar over een belangrijke problematiek te informeren en met elkaar in discussie te gaan. Dit jaar is het thema zoet-zout overgangsgebieden aan de beurt. Sinds eeuwen heeft de Nederlandse waterbouwkundige er alles aan gedaan om het zoute water zo ver mogelijk naar zee terug te dringen. Brakke gronden zijn immers slechte gronden en brakwater is niet drinkbaar. In de laatste jaren is echter het besef gerezen dat precies deze overgangsgebieden tussen zoet en zout een heel kenmerkend Nederlandse landschap vormen. Denken we maar aan de Waddenzee en de Zeeuwse delta, maar ook aan het IJsselmeer waar vroeger de Zuiderzee lag, of aan de Braakman in de Westerschelde, grote gebieden die nu een heel andere bestemming hebben gekregen. Dit landschap is zo kenmerkend dat er vrijwel niet bij stil wordt gestaan dat het ook veranderen en zelfs verdwijnen kan en dat actief ingrijpen nodig kan zijn om het te behouden. Zoet-zout overgangsgebieden zijn unieke systemen met een heel eigen hydrodynamica, biogeochemie en sedimentologie, en ze bezitten een heel typische flora en fauna. Het zijn ook voor planten en dieren barrieres, die sommige soorten overwinnen en andere niet. De estuaria fungeren als kraam- en kinderkamer en de soorten die er voorkomen vertonen dikwijls een hoge productiviteit. Sedert eeuwen worden de estuaria dan ook gebruikt door de mens om er voedsel uit te halen, en dat gaat ook nu nog door. En natuurlijk staan deze gebieden nog steeds onder grote druk, door zeespiegelrijzing, door baggeren, door vervuiling en door exploitatie van de levende hulpbronnen. In stand houden en restoreren van brakwatergebieden is een moeilijke opgave. Deze opgave vergt kennis van het natuurlijk systeem en van de verschillende economische en sociologische factoren die het gebruik ervan door de mens beïnvloeden. De noties van integraal waterbeheer en geïntegreerd beheer van kustgebieden staan daarbij centraal en echt multidisciplinair onderzoek kan hier vruchtbaar gekoppeld worden aan het beleid en het beheer van deze gebieden. |
|
