Stormnacht op zee, rampjaar in de polder: een disaster history over de watersnood van 1953 in België
Van Caekenberghe, L. (2021). Stormnacht op zee, rampjaar in de polder: een disaster history over de watersnood van 1953 in België. MSc Thesis. KU Leuven, Faculteit Letteren: Leuven. 119 pp. |
| Available in | Author | | Document type: Dissertation
|
| Keywords | Disasters
Hazards
Hazards > Weather hazards > Floods
History
Surges > Surface water waves > Storm surges
Belgium [Marine Regions]
|
| Abstract | Historisch onderzoek naar rampen hanteert vaak een diachroon perspectief waarbij verschillende aspecten van een ramp met verschillende andere rampen vergeleken worden. Siegfried Evens toonde evenwel aan dat het ook heel leerzaam kan zijn om een disaster history uit te werken voor één concrete casus. De overstromingen van 1953 in België is zo een casus die, omdat er nog geen wetenschappelijk historisch onderzoek naar verricht is, buiten het bredere, comparatieve luik van disaster histories valt. Deze vaststelling vormt het startpunt van deze thesis.
Gewapend met de disaster management cycle, het begrippenkader van de disaster studies en onder meer de archieven van het rampenfonds, werden de overstromingen van 1953 in het Scheldebekken geanalyseerd. Hieruit bleek dat er verschillende factoren waren die ervoor zorgden dat een natuurfenomeen kon uitgroeien tot een ramp: dijken waren te steil en te laag, en bevonden zich bovendien in een slechte staat, onder meer door polders als organisatievorm, de versnipperde eigendomsstructuur en een oneigenlijk gebruik van de dijken. Daarnaast brachten kunstmatige aanpassingen aan de Schelde de getijgolf dieper het binnenland in en was het waarschuwingssysteem suboptimaal. De hulpverlening en herstellingswerken na de overstromingen waren er volledig op gericht om de schade te herstellen zonder noemenswaardige aanpassingen op het terrein. Institutioneel en inzake onderzoek bewoog er na de overstromingen wel wat: de polderwetgeving werd aangepast, een nieuw waarschuwingssysteem en mobilisatieplan trad in werking en de basis voor het latere Sigmaplan werd gelegd.
Dit onderzoek toont de vele facetten die bij een overstroming samenkomen en op elkaar inwerken, en hoe het begrippenkader van de disaster studies hierin meer duidelijkheid kan scheppen. Bovendien effent het mee de weg voor een breder onderzoek naar de omgang met water in België. |
|
