Factsheet: innovatie bij dijkversterking
Kleinhans, M.; van Wesenbeeck, B.K.; Jonkman, B.; van Belzen, J. (2024). Factsheet: innovatie bij dijkversterking. Parlement en Wetenschap: [s.l.]. |  |
| Abstract | Nederland heeft het best beschermde laagland in de wereld, wat van direct belang is voor veilig wonen en een aantrekkelijk vestigingsklimaat. De kosten om Nederland waterveilig te houden nemen in de toekomst toe. In deze factsheet geven we inzicht in de mogelijkheden om kosten nu en in de toekomst te beperken en om Nederland zo weerbaar mogelijk te maken tegen extreem weer en zeespiegelstijging. Op projectniveau kunnen innovaties meer worden gestimuleerd, waaronder nieuwe rekenmethodes, aanslibbende vooroevers voor verminderde golfaanval en natuurlijke technieken zoals bloemmengsels voor veiliger dijken. In de huidige beoordeling worden veel dijken afgekeurd – een scherpere beoordeling op basis van maatwerk en innovatieve monitoring van dijken en hun ondergrond kunnen de opgave aan dijkversterkingen reduceren. Nationale richtinggevende kaders zijn nodig voor het beter en sneller uitvoeren van lokale beslissingen. Dit geldt ook voor het proces van innovatie tot toepassing en opschaling. In welke mate projecten door financiële en organisatorische prikkels groter en duurder worden dan nodig, kan worden doorgelicht bij herijking van het hoogwaterbeschermingsprogramma. Op systeemniveau zijn er kansen voor maatregelen om de samenhang tussen hoogwaterbescherming, natuur, ruimtelijke kwaliteit en andere opgaven te benutten (zgn. meekoppelkansen). Ander water- en bodembeheer kan de bodemdaling, daling van dijken en toename van (zoute) kwel afremmen. Sedimentbeheer in de kustsystemen vermindert de zoutindringing en verhoogt de waterveiligheid. Stormvloedkeringen verminderen de opgave voor dijkverhoging landinwaarts maar vragen meer reservering van ruimte voor opvang van rivierwater. Meer ruimte voor water en natuur, ook buiten de landsgrenzen, verlaagt de extreme waterstanden in de rivieren. Op het niveau van de uitvoeringsprogramma’s blijkt waterveiligheid echter lastig te combineren met andere functies zoals ruimtelijke kwaliteit, natuur en ruimtelijke ontwikkeling. Het is van belang daarvan de baten (of vermeden kosten) mee te rekenen en innovaties te stimuleren. Regionaal vergroot het meekoppelen van bijv. ruimtelijke kwaliteit en natuur met dijkversterking het maatschappelijk draagvlak. Om volgende generaties handelingsperspectief voor waterveiligheid te geven, zijn landelijke regie en keuzes voor ruimtegebruik nu onvermijdelijk. |
|
